Հայկական ճարտարապետության լավագույն երկու օրինակ
Հայաստանն առաջին ժողովուրդն էր, որը պաշտոնապես ընդունեց քրիստոնեությունը մ.թ. 301 թվականին, և այդ ժամանակվանից եկեղեցիներն ու վանքերը դարձան հայկական ճարտարապետության կարևոր մասեր: Աշխարհի հնագույն քրիստոնեական շինություններից շատերը կառուցվել են հայերի կողմից, և նրանց յուրահատուկ շինարարական ոճը դեռևս մեծապես կրկնվում է մինչև օրս:
Ձեզ ենք ներկայացնում հայկական ճարտարապետության լավագույն երկու օրինակներ, որոնք կառուցվել են տարբեր հայկական թագավորությունների կողմից:
1. Էջմիածնի Մայր Տաճար - Վաղարշապատ, Արմավիր, Հայաստան
Էջմիածնի Մայր տաճարը քաղաքի ամենանշանակալի եկեղեցին է և կառուցվել է մ.թ. 301 թվականին՝ դառնալով աշխարհի ամենահին տաճարներից մեկը։ Եկեղեցին հիմնադրել է Հայաստանի ամենահզոր միապետերից մեկը՝ Տրդատ III թագավորը։ ժամանակի ընթացքում կառույցը փոփոխվել է, շենքի կենտրոնական հատվածը ամենահինն է, որի մուտքի մեծ սյունասրահը և հարակից որոշ մատուռներ ավելացվել են ավելի ուշ:
Այսօր Էջմիածնի Մայր տաճարը գլխավոր եկեղեցին է ողջ Հայ Առաքելական եկեղեցու համար՝Հայ Առաքելական եկեղեցու Էջմիածնի կաթողիկոսության գլխավոր կրոնական կառույցը:
2. Գեղարդ - Գողթ, Կոտայք, Հայաստան
Հայաստանի ողջ տարածքում կան բազմաթիվ տարբեր մեկուսացված վանքեր, որոնցից մի քանիսը թվագրվում են հնագույն Հայաստանի թագավորությունից: Գեղարդի վանքը, որը գտնվում է լեռների վրա, ամենատպավորիչներից մեկն է: Մի խումբ վանականներ սկսեցին աշխատել այդ վայրում 4-րդ դարում, սակայն համալիրի կենտրոնում գտնվող գլխավոր եկեղեցին թվագրվում է 13-րդ դարով: Ինչպես տարածաշրջանի շատ այլ վանքեր, Գեղարդը պարունակում է բազմաթիվ տարբեր շինություններ, այդ թվում՝ գլխավոր եկեղեցին, մի քանի փոքր մատուռներ, դամբարաններ, վանականների բնակության տարածքներ և մի փոքրիկ ամրացված պարիսպ՝ բնակիչներին պաշտպանելու համար:
Գեղարդի վանքն ունի առավել զարդարուն փորագրված ինտերիեր, և համալիրի մատուռներից մի քանիսը իրականում կտրված են ժայռից: Վանքը դարեր շարունակ կարևոր ուխտատեղի է, այն պարունակում է բազմաթիվ պատմական կրոնական մասունքներ: Այսօր Գեղարդի ամբողջ վանքը պահպանվում է որպես ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ: